İlk girdiğim yer tapınaktan çok “Ancestral Hall” dedikleri anma evini andırıyordu. Bölme bölme odaları vardı ve anıt kısmı Hong Kong’daki tapınaklar gibi şaşalı ve kalabalık değil daha sadeydi. Quan Cony isimli yer kapalıydı, o köşede farklı bir sokak öğünü aldım. İnce, kıtır ve kuru yufkaya benzer, pirinçten yapılmış ince hamurun üstüne yayılmış fındık, acı sos, yeşil soğan ve bilmediğim bir şeydi. Paper pizza diye satıyorlardı. Binalar korunmuş ve estetik yapıları birbirini destekleyici nitelikte devam ettirilmiş. Deri, resim, ipek, kahve ve yerel yiyecek satımı, ayrıca terzilik burada turistlerden geçim kaynağı oluşturmakta. Ayrıca bu ürünler genelde kaliteli ve ucuz.

Masaj yaptırmak vardı aklımda hostele yakın bir yerde bakınırken bir kadın direk indirim ve önerisiyle geldi. Vietnamese massage gibi bir şey vardı onu aldım. Sanırım gezilerde yaptırdığım en güzel masaj buydu. Sonrasında geri döndüm. Kaldığım yer güzel, kahvaltısı var, turları var, ücretsiz etkinlikleri var. Üç kişilik odada kalıyorum hava sıcak.

2. gün sabah erkenden kalktım. Yedi gibi kahvaltı yaptıktan sonra bisiklet kiraladım. Buğday ve pirinç tarlalarının arasından An Bang sahiline doğru ilerliyordum. Yol üzerinde organik tarım köyüne rastladım. Diğer Güneydoğu Asya’da gittiğim yerlerin aksine Vietnam’da buğday ve ekmek kullanımı var. Muhtemelen Fransız sömürgesi döneminin bir etkisi.

İpek, çömlek ve çini önemli ticaret unsurları olmuş. Ayrıca Güneydoğu Asya’ya Hristiyanlığın ve diğer dillerin yayılmasında çıkış noktası sayılmaktaymış. 1999’da şehir UNESCO kültür mirası listesine girmiş. Çini desenlerinde balık, küçük süsler, ejderha, kuş vardı diye hatırlıyorum. Yakınlarda bir çömlekçi köyü de varmış.

Daha sonra hostelin bisiklet turuna katıldım. Kaldığımız yerin karşısında bulunan adacığı gezecektik. İlk durağımız bir tapınaktı. Burası ibadethaneden ziyade aile mezarlığı ve anma yeriydi. Mezarlar küçüktü, buraya kemikler sonradan taşınmış. Bu aile adanın çoğunun bağlı olduğu bir aileymiş. Bir ana iki tane sağda ve solda olmak üzere üç kapısı var. Kadınlar sağdan erkekler soldan önemli kişiler ana orta kapıdan girermiş.

Yanımda üç tane Felemenk vardı. Bunlar üniversiteye yeni girmişler. Sonra bırakmışlar, dünyayı geziyorlarmış. Dönünce tekrardan devam edeceklermiş. Bu şekilde “gap year” yapan gençlerle hem Tayland’da hem burada çok karşılaştım. Güzel bir sohbet muhabbet oldu. Erkek olan bizim ülkenin siyasetine biraz meraklıymış sanırım. Zaten seçim de iptal olduğu için yakın zamanda onun üzerine biraz tartıştık. Şöyle bir şey söylendi garibime gitti: Avrupa birliğine girme konusunda Türkiye’nin batısı girsin doğusu girmesin şeklinde yorumlar da varmış.

Buradan çıktıktan sonra “Temple of Literature”a gittim. Burası 11.yy’dan 18.yy’ın sonuna kadar Konfüçyüs öğretilerinin temel alındığı bir eğitim kurumuymuş. Üç katmandan oluşan simetrik bir yapıydı. Sonra Ho Chi Minh mozolesine geçtim ama içine giremedim sadece sabah saatlerinde açıkmış. Sonra kaldığım yere geri döndüm. Buradan Ha Long Bay turu için beni aldılar.

Ha Long Bay, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki bir başka nokta. Yolculuk boyunca rehberimiz tapınaklarla ilgili şeylerden bahsetti. Dört tane temel hayvan varmış. Ejderha, unicorn, kaplumbağa ve Anka Kuşu. Vietnam’daki ejderhalar ateş değil su ejderhasıymış. Ejderha gücü ve kaplumbağa bilgeliği temsil ediyormuş.

Daha sonra gruptaki Japon bir abiyle kürek çektik. Bir geçitten ilerleyerek çevresi tamamen kapalı bir havuza çıktık. Adacıkta maymunlar vardı. Orada hayvan olması garip geldi. Kara bağlantısı olmayan küçük küçük adacıklarda, nasıl bir ekosistem ve besin zinciri oturmuş olabilir ki?

Gezi sonrası hostele geri dönünce Hoi Choi isimli güzel bir çorba içtim. Beni gece yataklı otobüse götürdüler. Otobüs ile Sa Pa’ya gittik. Sa Pa’da iki günlük turum bir gece ev konaklamam vardı. Bizim rehberlerimiz çok tatlıydı. Enerjik bir teyzemiz vardı. 40 yaşından büyükmüş. Onun kardeşi de yürüyüş rehberimiz oldu.

Fransız erkek-Koreli kadın bir çiftle, bir Fin yeni evli çiftle, bir de Amerikalı abi Alex ile tanıştım. Alex bana sonradan yardımcı oldu. Sülükler için yara bandı, krem ve ilaç verdi. Kahvaltıdan sonra eşyaları onlara verip, yürüyüşe başladık. Aslında çok sisliydi. Çok verimli bir yürüyüş oldu diyemem ilk gün için ama yine güzeldi. Kökboyasını ve yapraktan boyayı nasıl boya elde ettiklerini biraz anlattılar. İndigo rengiymiş. Her etnik grup bu boyaları kendi grubuna özgü eşyalarda kullanıyormuş. Mavi indigo rengi çok çok bekletince simsiyah bir renk alıyor bayağı koyu. Çok fazla etnik grup varmış. Her etnik grubun dili ve yerel kıyafetleri birbirinden farklıymış. Yaşanılan yer Karadeniz gibi merkez hariç gibi bölük bölük ve mesafeli. Yürüyüş sırasında ayağımda sandalet vardı. Almamıştım başka bir şey. Tabi sandalet bayağı battı o ara beni sülük ısırmış ayağımdan hissetmedim. Sapa turunun ilk günü bu şekilde devam etti.

Kalacağım yer köylerin arasında doğanın içinde bir evdi. Akşam yemeği için sofrayı bir donatmışlar. Ev yemekleri cidden güzelmiş. Sarma börekleri vardı, sigara böreği gibi ama içinde başka sebzeler vardı. Et, tavuk ve patates salatası vardı. Doyduktan sonra da rehberin değişiyle “Happy Water” geldi. Esasında pirinçle yapılan yüksek oranlı bir alkol. Sürahiyle getirdikleri için kendilerinin yaptığını düşündüm. O kadın her gün içiyormuş. Adam içmiyor dedi benim o bıraktı alkolü ben içiyorum dedi. İçiyormuş içiyormuş sonra vurup kafayı sabah dörtte kalkıyormuş geri iş için. Sempatik bir teyzeydi.